Aarẹ igbimọ apapọ awọn ọmọ Yoruba lagbaye, Yoruba Council Worldwide, Ọladọtun Hassan, Esq, ti sọ pe, fun igba akọkọ ninu itan, gbogbo awọn ori-ade nilẹ Yoruba yoo jokoo labẹ orule kan ṣoṣo lati ṣapero lori ibi ti nnkan de duro ninu iran naa.
Lasiko to n ṣi aṣọ lojuu idi ti wọn fi ṣagbekalẹ eto nla naa, Ọladọtun ṣalaye pe aejọpọ gbogbo awọn ọba ilẹ Yoruba, awọn ajọ ibilẹ, awọn lamẹẹtọ nilẹ Yoruba, awọn gomina, awọn aṣofin, awọn akọṣẹmọṣẹ atawọn ọmọ ilẹ Yoruba Atata ọhun ṣe pataki lasiko yii ti oniruuru ipenija n fi ilẹ Yoruba logbologbo.
Gẹgẹ bo ṣe wi, ''A gbe eto naa kalẹ lati ṣagbeyẹwo oniruuru ipenija kan to n koju awọn nnkan ajogunba iran Yoruba, lati mu ki irẹpọ tubọ gbilẹ laarin awọn adari ati agbarijọpọ ọmọ Yoruba lapapọ, lati le fi ipilẹ rere lelẹ fun ibagbepọ awọn ọmọ Yoruba, mimu iwe ofin ilẹ Yoruba pada, mimu ofin ẹkun Iwọ-oorun ti ọdun 1952 si ọdun 1953 ti Oloye Ọbafẹmi Awolọwọ ṣagbekalẹ rẹ pada sinu ofin tuntun ti a n gbero rẹ fun orileede Naijiria nibi ti a ti le ni ofin to da duro fun iha Guusu Iwọ-oorun orileede yii nipasẹ awọn ọmọ ile igbimọ aṣofin wa.
''Ohun kan pataki to jẹ wa logun ni pe ti iwe ofin orileede yii lọwọlọwọ ba faaye gba Sharia Laws, ko si nnkan to buru nibẹ ti ofin tuntun lorileede yii ba faaye gba Yoruba Laws nitoripe ofin tiwa ni aṣa wa, gẹgẹ bi ofin Sharia ṣe jẹ aṣa awọn eeyan iha Ariwa orileede yii.
''A tun gbagbọ pe ti ofin Yoruba ba raaye ninu ofin Naijiria, yoo mu ki ayọ pupọ wa fun awọn eeyan wa, ko si nii si iyanjẹ ninu agbekalẹ ti a n pe ni Naijiria.
''Idi niyii ti a fi gbagbọ pe ti wọn ba fun awọn eeyan Ariwa orileede yii laaye ninu iwe ofin ọdun 1999, awọn ẹya Yoruba ti wọn fọn kọjaa Guusu Iwọ-oorun si Kogi, Edo, Delta, Kwara, Republic of Benin ati kaakiri agbaye, naa gbọdọ laaye ninu ofin Naijiria.
''Ninu eyi ni awọn ori-ade ile Yoruba yoo ti lanfaani lati da duro patapata, wọn a si ni agbara lati daabo bo ilẹ wọn, ti wọn yoo si maa ṣagbekalẹ oniruuru nnkan igbayegbadun fun awọn eeyan wọn.
''Eleyii ki i ṣe lati doju ija kọ ijọba kankan, o wa lati da iran Yoruba pada si ipo pataki ti awọn ọba wa wa tẹlẹ ni. Wọn ni agbara lati tete pana wahala lagbegbe wọn, ki alaafia si wa. A fẹ ki awọn ọba wa bẹrẹ sii ṣe ojuṣe wọn bo ti tọ ki awọn ọta ile ati ọta ode ma baa mu idibajẹ ba awọn nnkan ajogunba wa nilẹ Yoruba.
''A gbagbọ pe awọn ọba ilẹ Yoruba atawọn ikọ alaabo ibilẹ lagbara lati pese aabo fun ilẹ Yoruba. A ni ọna ti a maa n gba lati daabo bo ilẹ wa, a gbagbọ ninu awọn agbofinro wa o, ṣugbọn nnkan ibilẹ la fi maa n daabo bo ara wa nilẹ Yoruba, a si n rọ awọn ọba wa lati ṣiṣẹ papọ, ki awọn ọdọ ti wọn wa ninu oniruuru ikọ alaabo ibilẹ lakata wọn ṣe ojuṣe wọn lati pese aabo nilẹ wa. Ki wọn ṣatilẹyin fun awọn ọlọdẹ wa (hunters) lati le ṣiṣẹ naa bo ti yẹ.
''A mọ pe a ni Amọtẹkun, ṣugbọn amọtẹkun ko le ṣiṣẹ pupọ ti ko ba si ọwọ awọn ọba wa nibẹ, nigba ti awọn ori-ade ko ṣatilẹyin fun awọn amọtẹkun to lo ṣe dabii ẹni pe ko si aṣeyọri. Ara awọn erongba Yoruba Summit yii niyii, ka le jiroro lorii awọn nnkan pataki yii.
''A ko fẹẹ gbọ ipaniyan ninu oko wa mọ, a ko fẹ fifi ipa ba awọn obinrin wa sun mọ, pipa awọn ọba wa gbọdọ dawọ duro nilẹ Yoruba; yala latọwọ awọn Hausa/Fulani, tabi awọn Ibo tabi awọn ẹda ti wọn ti pinnu lati ba ilẹ Yoruba jẹ. O to gẹẹ.
''A tun gbagbọ pe ẹkọ (education) ṣe pataki ti a ba n fẹ idagbasoke lawujọ wa, ọkan pataki lara awọn afojusun Oloogbe Ọbafẹmi Awolọwọ fun ilẹ Yoruba niyẹn. Idi niyii ti a fi n rọ awọn ọba wa pe asiko ti to ki wọn ba awọn ijọba ibilẹ, awọn gomina wa ati ọmọ wa to jẹ aarẹ nijọba apapọ, Aarẹ Bọla Ahmed Tinubu, sọrọ pe a ko fẹ ki wọn fi ọwọ yẹpẹrẹ mu ọrọ eto ẹkọ wa mọ, ki wọn ya owo to pọ sọtọ ninu bọjẹẹti fun eto ẹkọ nilẹ Yoruba.
''Ki wọn mu eto ilera wa lọkunkundun nilẹ Yoruba, ki awọn ile-ẹjọ nilẹẹ Yoruba maa bu ọwọ fun ẹtọ wa, awọn kootu wa ko gbọdọ gbabọde mọ lati ba awọn nnkan-ini wa jẹ.
''A gbadura pe ki Ọlọrun tubọ jẹ ki iṣọkan tẹ siwaju nilẹ Yoruba. A n fẹ idagbasoke pupọ nilẹ Yoruba, A fẹẹ sọ fun wa pe a ti ṣefilọlẹ Ọmọluabi Identity Card ninu aafin yii pẹlu ifọwọsowọpọ Ọọniriṣa nipasẹ eyi ti gbogbo ọmọ Yoruba yoo ti forukọsilẹ lati mọ iye wa mọ lẹkajẹka, kijọba le pese ohun to yẹ fun wa.
''Opin gbọdọ de ba bi awọn alaga ijọba ibilẹ nilẹ Yoruba ṣe n ṣakoso lai bun awọn ọba agbegbe wọn gbọ nitori awọn ni wọn sunmọ awọn araalu ju. A fẹ kijọba apapọ ya asunwọn kan sọtọ nibi ti wọn a maa san owo awọn lọbalọba si yatọ si bo ṣe n de sọdọ awọn kansu, ki wọn si ṣe afikun rẹ kuro ni idamarun si ida mẹẹdogun''
Nigba to n yan-na-na eto naa eleyii ti yoo waye ni Tọsidee, ọjọ keje oṣu kọkanla ọdun yii, Ọladọtun ṣalaye pe ni The Monarch Hall, Oba Elegushi Royal Palace, Ikate, Lekki, Eti-Osa, nipinlẹ Eko ni eto naa yoo ti waye laago mẹwaa owurọ.
No comments:
Post a Comment